Vertigo

Özellikle dış görüş referansının olmadığı gece, bulut veya sis uçuşlarında pilotlar oryantasyonlarını kaybedebilirler. İç kulak denge organının (vestibül) yanılgıları sonucu gelişen bu pozisyon algısı kaybı durumuna havacılık jargonunda “vertigo” denir. Pilotun, dalışta, tırmanışta veya dönüşte mi olduğunu yanlış algıladığı, his karmaşası yaşanan bir durumdur. Çocukların gözü kapalı olarak kendi etrafında döndükten sonra birden durunca yaşadıklarına benzer bu hisler içindeyken pilotun yanlış kumandalar vererek kaza yapması olasıdır. Örnekler: Yalancı yatış (lean), dönüş (coriolis), tırmanış ve dalış hisleri, elevatör ve okulogravik illüzyonlar vs. Vertigo olan pilotun vestibüler yanlış algıları o kadar baskın gelebilir ki, aslında gerçek pozisyonu gösteren uçuş aletlerine bile inanmayarak hisleri doğrultusunda yanlışa düşebilir. Vestibülden ayrı olarak, görsel yanlış algılamalar yüzünden de pilotlar hatalı kararlara sürüklenebilir. Görsel illüzyon örnekleri: Parlak ışığa bakma sonrası gelişen flaş körlüğü ve art hayaller, zayıf ışıklı cisimlere sürekli bakma sonucu gelişen otokinezis; izafi hareket algıları, büyülenme, hayalî ufuk, white-out, brown-out, Flicker etkisi, vs.